…شيوه هاي تربيتي در كلام اميرمومنان عليه السلام

تربيت مساله خيلي پيچيده اي است ، گاهي يك عامل باعث مي شود همه ي عوامل ديگر به هم بريزد . يك عامل پسري مثل پسر نوح را از تربيت و خاندانش جدا مي كند و درحوزه ي اهل نبودن قرار مي دهد؛” إنهُ لَيسَ مِن أهلِكَ".امروزه هركس بدون روش وارد كاري شود شكست مي خورد. مسلما تربيت روش دارد .بايد اين شيوه ها را ديد .البته اين روشها را  نمي شود براي همه يكسان پياده كرد .بعضي از اين روشها براي نوجوانان خوب است . بعضي از اين روش ها براي مسن ها خوب است ؛ بعضي از اين روشهامربوط به  همه است. گرچه روش هاي تربيتي زياد است اما در اين جا به چند مورد اكتفا مي شود:   

1. اصل تسهيل

يكي از شيوه هاي تربيتي روش تسهيل وتيسير است ؛ يعني روش آسان گيري و سخت نگرفتن . شخصي خدمت امام صادق عليه السلام آمد – اين روايت خيلي قابل توجه است .- امام صادق عليه السلام به او فرمود: مردم هفت گروه مي شوند :” إن مِنَ المُسلِمِينَ مَن لَهُ سَهمٌ” ؛ بعضي ها يك ظرفيت دارند ، ” وَ مِنهُم مَن لَهُ سَهمَان” ؛ بعضي ها دو ظرفيت دارند ،” وَ مِنهُم مَن لَهّ ثَلاثَهُ أسهُمٍ"؛ بعضي ها سه ظرفيت دارند، “وَمِنهُم مَن لَهُ أربَعهُ أسهُمٍ وَ مِنهُم مَن لَهُ خَمسَهُ أسهُم وَ مِنهُم مَن لَهُ سِته أسهُم” ، امام ظرفيت ها را همين گونه شمرد تا اين كه فرمود :” وَ مِنهُم مَن لَهُ سَبعَه أسهُمٍ"؛ بعضي ها هفت ظرفيت دارند . بعد امام صادق عليه السلام فرمود: كسي كه سه ظرفيت دارد اگر چهار ظرفيت به او بار كني جواب نمي دهد . اگر شما در يك ظرف 20 ليتري ، 30 ليتر آب بريزيد 10 ليتر آن بيرون مي ريزد . امير مومنان عليه السلام فرمود: ” لا يَزال ُ النَاسُ بِخَيرٍ مَا تَفاوَتُوا فَإذا استَوَوا هَلَكُوا"؛ مردم با هم تفاوت دارند ، و اگر اين تفاوت ها نبود هلاك مي شدند.همه يك طور نيستند ، آيا اصحاب پيغمبر صلي الله عليه و آله مثل هم بودند ؟ آيا اصحاب ائمه  عليهم السلام مثل هم بودند؟ امام صادق عليه السلام فرمود : كساني كه به پيغمبر ايمان مي آوردند چند دسته بودند :"مِنهُم من يُومِنُ بِا السَمعَه"؛ بعضي ها همين كه پيغمبر صحبت مي كرد ايمان مي آوردند؛ مثل ابوذر. ابوذر از پيغمبر معجزه نخواست همين كه پيغمبر را ديد ايمان آورد ."وَ  منهُم من يُومِنُ بِالنَظَره"؛ بعضي ها با گوش كردن ايمان نمي آوردند آنها معجزه مي خواستند ، مي گفتند آقا ، به آن درخت بگو جلو بيايد يا عقب برود ، بعد ما ايمان مي آوريم . مي گفتند : يا رسول الله ، چشمه اي جاري كن بعد ما ايمان مي آوريم . يا مرده را زنده كن بعد ما ايمان مي آوريم . امام صادق عليه السلام فرمود بعضي ها با شنيدار ايمان مي آورند و بعضي ها با ديدن معجزه ؛ اما بعضي ها مثل ابو جهل نه با شنيدن ايمان آوردند ونه با ديدن. وقتي معجزه را ديدند ، گفتند : اين سحر است ، وقتي شنيدند ، گفتند : كذب است. حال آيا شما مي توانيد ابو جهل و ابوذر را كنار هم يكسان ببينيد ؟ اصل تسهيل معنايش اين است، “يُريِدُاللهُ بِكُمُ اليُسرَ” خدا از شما آسان خواسته ،” وَ لَا يُرِيدُ بِكُمُ العُسرَ"؛ خدا از شما سختي نخواسته است ….

منبع:سلسله سخنراني هاي استاد رفيعي ، جلد سوم ،ص 305 (به صورت گزيده)