شرح صدر

يكي از ويژگي هاي قلب مومن شرح صدر است كه از بزرگ ترين نعمت هاي الهي بوده و نصيب مومنان مي گردد و پيش از همه نصيب رسول خدا صلي الله عليه و آله گرديد، البته شرح صدري كه خداوند به نبي عطا مي كند براي انجام رسالتش مي باشد و شرح صدري كه به مومن عطا مي كند براي پذيرش اسلام است .

شرح صدر به معناي گشودن سينه و وسعت دادن  مي باشد. در قرآن كريم داريم كه :« فَمَن يُرِدِ اللهُ أَن يهدِيهُ يَشرَح صَدرَهُ لِلإسلامِ وَ مَن يرِدأن يضِلَّهُ يَجعَل صَدرَهُ ضَيقاً؛ آن كس را كه خدا بخواهد هدايت كند، سينه اش را براي پذيرش اسلام گشاده مي سازد و آن كسي كه را كه( به خاطر اعمال خلافش )بخواهد گمراه بسازد.»

كسي كه خداوند سينه اش را براي قبول اسلام _ كه همان تسليم بودن است _ گشاده كرده ، در حقيقت سينه اش را براي تسليم در برابر اعتقادات صحيح و عمل صالح وسعت داده است ، به طوري كه هر چه از حق و صحيح است اگر به او پيشنهاد شود ، آن را مي پذيرد ؛ كه چشم بصيرتش نوري دارد كه هميشه به اعتقاد و عمل صحيح مي تابد.

از سفارشات پيامبر صلي الله عليه و آله به ابن مسعود است كه :

خداوند قلب هر كس را كه آماده ي پذيرفتن اسلام نمايد ، از جانب خويش داراي نور و روشني خواهد كرد ، چون هر گاه نور در قلبي قرار گيرد، آن قلب وسعت و آمادگي پبدا مي كند .از رسول خدا صلي الله عليه و آله در مورد علامت آن پرسيدند حضرت فرمود: دل بريدن از دنيا و بي توجهي به آن و توجه به سوي آخرت و آمادگي براي مرگ قبل از آن كه فرصت از دست برود . هر كس در دنيا زهد پيشه كند، آرزويش را كوتاه كند و دنيا را به اهلش وا گذارد اين نور در قلبش تابيده مي شود.

وقتي ميوه ي شيرين شرح صدر در سينه ي مومن به بار نشيند ، مكنت و قدرت و مال و ثروت در نظرش ناچيز مي آيد زيرا قلبش چنان وسعتي مي يابد كه اگر همه ي دنيا به او عطا شود،او را از خود بي خود نكند و آن را عظيم نشمارد . نور حق تعالي در دل فروزان است و به جز خدا ، به كسي دل نمي بند. وقتي بزرگي خدا در نظرش جلوه گر شد ديگر خود را به واسطه ي آنچه از دنيا به او رسيده است بزرگ نمي بيند و فقط در صدد جلب رضايت خدا و خدمت به خلق است و چون خدا خواه شده است ، نه خود خواه ، در برابر خلق تواضع مي كند و به وسيله ي آن عزت و شرف بسياري به دست مي آورد.

آثار و فوايد شرح صدر

1. افزايش حلم وبردباري : يكي از نمونه هاي شرح صدر بردباري است . اميرالمومنين عليه السلام مي فرمايد: «المِعبَرِمِفتَاحُ الفَرجِ؛ شكيبايي ،كليد گشايش در كارهاست.»

2. افزايش شادي ونشاط : انسان ، ظرفيت و سعه ي صدر خود در كاميابي ها و شادي ها و پيروزي ها از خود واكنش نشان مي دهد .

3. تسليم خدا بودن : نتيجه ي تسليم خدا بودن ، شرح صدر و باز بودن سينه است :« فَمَن يرِدِ اللهُ أَن يهدِيهُ يَشرَح صَدرَهُ لِلإسلامِ…»اسلام در آيه ، به معناي لغوي تسليم است.

4. برخورداري از شرح صدر : زمينه ي پذيرش اسلام :«فَمَن شَرَحَ اللهُ صَدرَهُ للاسلام فَهُوَ عَلَي نُورٍ مِن رَبِّهِ…».

در پايان به اين نكته اشاره كنيم كه شرح صدر مومن براي پذيرش راحت تر و سزيع تر، اسلام است ، اما شرح صدر پيامبر وسيله اي براي پذيرش بهتر مسئوليت هاست تا در پرتو آن ، رسالت خطير خود را به طور كامل به انجام برساند.

كليد واژه ها: شرح صدر ،صدر ، قلب

منبع : معنا شناسي قلب در قرآن ، ظريفه كهراريان، ص 84